Mikroplastik nedir? Mikroplastik varlığını etiketinden anlamak mümkün mü?
Günlük hayatımızda kullandığımız yüzlerce ürün şampuanlar, kremler, diş macunları ve hatta paketli yiyecekler bile mikroplastiklerle dolu olabilir. Peki bu görünmeyen tehlikeyi bir tüketici olarak nasıl fark edebiliriz?
Hazırlayan: Gülnakış Demiren (Gönüllü İletişim Ekibi)
İllustrasyon: Neval Ergün (Gönüllü İletişim Ekibi)
Mikroplastikler, 5 mm’den küçük sentetik plastik parçacıklarıdır. Kozmetik ve kişisel bakım ürünlerinde genellikle kıvam artırıcı, film oluşturucu veya peeling ajanı olarak kullanılırlar. Bu parçacıklar doğada çözünmez ve su yollarına karışarak ekosistemlere zarar verebilir. Ürün etiketlerinde “mikroplastik” ifadesi genellikle yer almaz. Ancak, Polyethylene (PE), Polypropylene (PP), Nylon (PA) gibi içerik isimleri mikroplastik içerebilecek bileşenlerden bazılarına örnek olarak verilebilir.
Bu bileşenler, ürünün kıvamını artırmak, parlaklık kazandırmak veya ürünün ciltte daha uzun süre kalmasını sağlamak gibi amaçlarla kullanılır.
Gıda etiketlerinde “Mikroplastik içerir” gibi bir ibare bulunmaz. Ancak mikroplastik maruziyeti, ambalaj materyali, üretim süreci ve gıda katkı maddeleri gibi dolaylı yollardan da gerçekleşebilir. Şeffaf poşetler, kapaklar, pipetler, plastik şişeler, streç filmler gibi ya da özellikle ısıya maruz kalan ambalajlar (örn. mikrodalga poşetler) mikroplastik geçişine neden olabilir. Kabuklu deniz ürünleri ve bazı balıklar su yollarına karışan parçacıklar yoluyla mikroplastik içerebilir.
Mikroplastik içermeyen ürünleri nasıl seçeriz?
- Sertifikalara dikkat edin. COSMOS, ECOCERT gibi bazı sertifikalar, ürünün mikroplastik içermediğine dair güvence sağlar.
- Logolara dikkat edin. “Microplastic-free” veya “Zero Plastic Inside” ibareleri ürünün mikroplastik içermediğini belirtir.
- Cam kavanoz, metal kutu gibi alternatif ambalajları tercih edin.
- Aşırı işlenmiş gıdalardan uzak durun.
- Sıcak yiyecekleri plastik kapta saklamayın ve ısıtmayın.
- “Clean label” ürünleri ve sertifikalı içerikleri tercih edin. (örn. organik, doğa dostu ambalaj sertifikalı)
Kaynaklar