3 yılda 27 bin çocuk tohum ile tanıştı
Buğday Derneği ve Anadolu Hayat Emeklilik iş birliğiyle “Tohum Biriktir, Geleceği Değiştir” sloganıyla hayata geçirilen Tohum Kumbaram Projesi, üç yıl boyunca İstanbul ve çevre illerdeki okullarla Hatay’da düzenlenen eğitimler ve tohum topu atölyeleri, çocuk festivalleri katılımları, organik pazar etkinlikleri gibi çeşitli aktiviteler ile yaklaşık 27 bin çocuğa, ailelerine ve 700 öğretmene ulaştı. Çocuklar tohumun değerini keşfederken, doğayla bağ kurmanın ve sürdürülebilir bir gelecek için sorumluluk almanın ilk adımlarını attı. Proje, küçük ellerde büyüyen tohumlarla umut dolu bir geleceğe ilham verdi.
Doğal varlıkların hızla tükendiği, ekolojik dengenin bozulduğu ve çocukların toprakla bağının giderek zayıfladığı bir çağda yaşıyoruz. Özellikle büyük şehirlerde yaşayan çocukların doğayla ilişkisi sınırlı kalırken, doğayla uyumlu bir yaşam anlayışı da erken yaşlarda gelişemiyor. Oysa çocuklar, bir toplumun geleceğe uzanan en güçlü tohumları. Onlara uygun ortam, bilgi ve farkındalık verildiğinde, doğaya saygılı ve sorumlu bireyler olarak büyümeleri mümkün olur. Bu yüzden Tohum Kumbaram Projesi, çocukların doğayla bağ kurmasını sağlamak ve tohum aracılığıyla ekolojik bilinci güçlendirmek amacıyla tasarlandı.
Tohum, doğanın bize sunduğu en değerli ileri dönüşüm modeli. Yaşamın devamlılığı için vazgeçilmez olan tohum, doğa ve insan arasındaki kadim ilişkinin en sade ve güçlü sembollerinden biri. Tohumun bir atık değil, geleceği yeşerten bir hazine olduğunu fark eden çocuklar, doğayla daha derin bir bağ kuruyor. Tohum Kumbaram Projesi, çocuklarda bu farkındalığı erken yaşta oluşturmak; onların hem doğayla ilişkisini güçlendirmek hem de doğaya karşı sorumluluk duygularını pekiştirmek için tohumun dönüştürücü gücünden yararlandı.
Tohum biriktir, geleceği değiştir!
“Tohum Kumbaram” projesi, çocukların tohumla tanışmasını sağlayarak doğayla güçlü bir bağ kurmalarına aracılık etmek amacıyla Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği ve Anadolu Hayat Emeklilik iş birliğiyle 2022 yılında hayata geçirildi. “Tohum biriktir, geleceği değiştir!” sloganıyla yola çıkan proje, ilkokul birinci ve ikinci sınıf öğrencilerini erken yaşta ekolojik bilinçle tanıştırmayı ve tohumun bir atık değil, canlı bir değer olduğunu anlatmayı hedefledi.
Doğayla bağ kurmanın ve doğaya dair sorumluluk geliştirmenin çocuklukta temellenebileceğine inanan proje, tohumun yaşam döngüsü üzerinden ekosistemleri, sürdürülebilirliği ve gıda üretimini çocukların dünyasına taşıdı. Tohum Kumbaram, şehirlerde doğayla teması sınırlı kalan çocukların doğayı gözlemlemesini, anlamasını ve koruma motivasyonu geliştirmesini amaçladı. Üç yıl süren proje boyunca yüz yüze atölyelerin yanı sıra öğretmenlerle yürütülen online eğitimler ve çeşitli etkinliklerle doğa dostu farkındalığın yaygınlaşmasına katkı sağlandı.
3 yılda 65 okul, 27 bin öğrenci
2022 yılının Aralık ayında başlayan proje, ilk yılında İstanbul’daki 12 okulda yürütülen atölyelerle çocuklara ulaştı. 2023-2024 eğitim öğretim yılında ise İstanbul’un yanı sıra çevre illeri de kapsayacak şekilde 24 okulda atölye düzenlendi. Projenin üçüncü yılı olan 2024-2025 eğitim öğretim yılında Hatay ve Eskişehir gibi farklı bölgelerde gerçekleştirilen atölyelerle Tohum Kumbaram, doğayla buluşmayı daha fazla çocuğa taşıyarak 29 okulu ziyaret etti. Proje süresince toplam 65 okulda yüz yüze atölyeler gerçekleştirildi. Atölyeler ile doğrudan ulaşılan binlerce çocuğun yanı sıra Online öğretmen eğitimleri ve yayımlanan eğitim içerikleriyle birlikte bu sayı dolaylı etkilerle daha da arttı.
Her okul atölyesinde çocuklar evlerinden getirdikleri cam kavanozları kendi tohum kumbaralarına dönüştürdü; içine birlikte attıkları ilk tohumla birlikte “topraktan gelenin toprağa dönmesi” fikrini deneyimledi. Atölyelerde tohumun önemi anlatıldı, çocuklarla tohum topları yapıldı ve her öğrenciye “Victor’un Balkabakları” kitabı, ilk tohumu, kendi hazırladığı kavanoz etiketi ve tohum topu hediye edildi.
Yüz yüze atölyelere dahil olamayan öğretmenler için düzenlenen online eğitimlerle, öğretmenlerin kendi sınıflarında benzer çalışmaları yapabilmesi sağlandı. Bu sayede öğretmenler yalnızca katılımcı değil, aynı zamanda projenin taşıyıcısı haline geldi. Online eğitimlerle 700 öğretmene ulaşıldı, bu öğretmenlerin kendi sınıflarında uygulamaları sayesinde yüzlerce çocuk daha tohumla tanıştı. Eğitim sonunda öğretmenlere gönderilen kitaplar, broşürler ve tohumlar, onların kendi sınıflarında sürdürülebilir uygulamalar geliştirmelerine olanak sağladı.
2-3 Eylül 2023’te Maçka Küçükçiftlik Park’ta, 8-9 Haziran 2024 tarihlerinde Festival Park Kadıköy’de düzenlenen Yaratıcı Çocuk Festivallerine katılarak şehirde daha fazla çocuğa ulaşıldı. Yaratıcı Çocuk Festivallerinde atölyeler düzenlendi. Toplamda yaklaşık 2000 çocuk, tohum ve doğa döngüsünü anlatan bir animasyon film eşliğinde yapılan atölyelere katıldı. Bu etkinlikler, çocuklara ekolojik farkındalık kazandırmanın yanı sıra projenin görünürlüğü açısından da önemli katkı sağladı.
“Tohum Kumbaram” projesinin üçüncü yılındaki özel duraklarından biri de Hatay oldu. Hatay’da 5 okul ziyaret edilerek yaklaşık 1000 öğrenci ile atölye yapıldı. Deprem sonrası toparlanma sürecindeki bölgede çocuklarla kurulan bu temas, hem ekolojik farkındalık hem de umut dolu bir buluşma olarak projeye ayrı bir anlam kattı.
Sadece atölye ve etkinliklerle ulaşılan çocuklar ve ebeveynleri ile kısıtlı kalmamak ve daha geniş bir kitleye ulaşabilmek için çocuklara özel olarak çizgi filmler TV ve dijital yayınlar hazırlandı ve 15 milyon erişim sağlandı.
Çocuklarla birlikte büyüyen tohumlar geleceğe umut olsun
Çocuklardan ve öğretmenlerden gelen geri dönüşler, projenin anlamını her defasında yeniden hatırlattı. Atölye sonunda öğrencilerin gösterdiği coşku, tohumları birer hazine gibi sahiplenişleri projenin amacına ulaştığını gösteren en güçlü göstergeler oldu. Birçok öğretmenden okullarında gerçekleştirdiğimiz atölyelerden sonraki süreçte çocukların doğa farkındalığının arttığına dair geri dönüşler aldık.
Projenin koordinatörlüğünü yürüten Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği Tohum Kumbaram ekibi, üç yıl boyunca ulaşılan binlerce çocukla birlikte, zamanla doğa sevgisine dönüşecek tohumları küçük kalplere bırakmanın heyecanını yaşadı. Projeye gönül veren eğitmen Leyla Aslan, proje koordinatörü Güher Gürmen ve proje asistanı Duygu Saatli için her atölye, hem umut hem de ilham kaynağı oldu. Projenin yarattığı bu etki doğayla uyumlu bir geleceği yeşertmenin mümkün olduğunu hissettirdi.
