Tohum Hikâyeleri – Kırik Buğdayı
Atalık tohumları yaşatmak için çalışan, onları eken ve çoğaltan güzel insanlar var bu topraklarda. Onların varlığı bize umut veriyor. Tohum Hikâyeleri serimizde bu ay, Burak Soykan (Eppek) kırik buğdayını anlatıyor.
Kırik buğdayı, adını duyduğumuz ve aradığımız bir atalık buğdaydı. 2019 yazında Eppek ekibimizden Tarık ve Burak’ın pirinç üreticisi Ayhan Kaleli’yi ziyaret için Artvin/Yusufeli ilçesine gittiğinde, karşılarına çıkmasını beklemiyorduk tabii. Aslında Artvin, Erzurum, Van ve Bitlis’te hala ekildiğine dair bilgimiz vardı, ama gittiğimiz küçük köyde Kırik ile karşılaşmak şaşırttı bizi doğrusu. Ya da bir tohum için kilometrelerce yol gidip bulamadığımız hikâyeler üzerine, bu kadar kolay ulaşmamız garip geldi.
Ayhan Ağabey, bölgede yerel tohum pirinç üreten ve üretimini örgütleyen bir üretici. Köylüleri sentetik kimyasal kullanmama noktasında yönlendiriyor ve eski taş bir çeltik değirmeninde işliyor pirinci. Hala taşını ayıkladığımız pirinçler üretiyor yani. Bu buğday nedir, ne güzel boy yapmış, ne kadar sağlıklı derken, “bu Kırik buğdayıdır, ninelerimizden, dedelerimizden bize yadigardır” dedi. Artvin dağlık bir şehir, tarım alanları küçük çeltik ve buğday münavebeli ekiliyor. Yağlıboya portresi gibi bir manzarada, tepemizde kendisi yıkılmış, kulesi kalmış bir Ceneviz Kalesi, yanımızda Ayhan Kaleli, Revan pirinci ve Kırik buğdayı tarlalarını seyrederken bulduk kendimizi.
Acaba dedik mümkün müdür bu buğdaydan biraz almak, tohumluk yapmak. Sağ olsun Ayhan Ağbi kırmadı bizi, elinden geleni yaptı; bize 1 tona yakın Kırik toparladı köydeki üreticilerden.
Artvin/Yusufeli’den yüklendiğimiz tohumları 2019 Kasım ayında Çanakkale/Gökçeada’ya ektik. Bakalım ne olacak, adaptasyonu iyi olacak mı diye.
Kurak bir kış geçirdiğimiz halde sağlıklı büyüdü ve gelişti. 2020 Temmuz ayında hasadını yaptık. Şu anda eppeklerini paylaşıyoruz. Önümüzdeki yıllarda çoğaltarak ekmeyi düşünüyoruz.
Emeğinize sağlık güzel verimler inşallah
Tebrik ediyorum, ülkemde bunların çoğalması dileklerimle
Kentten köye kayanlardanım. Ben de bu sene kırik buğday ekeceğim inşallah. Tarımda ilk tecrübem olacak, dilerim başarılı olurum. Ata tohumlara sahip çıkmak ve bu ülkenin insanına sağlıklı gıda ulaştırmak amacındayım.