• Gýda ve Tarým
  • Tarýmsal Biyoçeþitlilik
  • Adil Ticaret
  • Ekolojik Tarým Yöntemleri
  • Ýç Pazar
  • G.D.O.
  • Ekolojik Ürünler
  • Tohum
  • Gýda Güvenliði
  • Diðer
  • %100 Ekolojik Halk Pazarý
• Yaþam ve Kültür
  • Kullaným Alýþkanlýklarý
  • Kültür
  • Eðilimler
  • Gelenekler ve Yerellik
  • Sanat
  • Dünyadan
  • Yeþil Yaþam Rehberi
  • Pazarlar/Alýþveriþ
• Bireysel Geliþim
  • Eðitim
  • Yöntemler
  • Ben ne yapabilirim
• Doða Dostu Yerleþimler
  • Ekolojik Mimari
  • Geri Kazaným
  • Permakültür
• Temiz Enerji
  • Diðer
  • Rüzgar Enerjisi
  • Jeotermal Enerji
  • Güneþ Enerjisi
  • Hidro Enerji
• Koruyucu Saðlýk ve Beslenme
  • Koruyucu Saðlýk
  • Beslenme Biçimleri
  • Ekolojik Yemek Tarifleri
  • Bitkiler
• Ekolojik Turizm
  • Ekolojik Tarým Turizmi
  • Doga Dostu Turizm
  • TaTuTa
• Ýklim Deðiþikliði
• Doða
  • Biyolojik Çeþitlilik
  • Doða Koruma
• Victor Ananias
• IFOAM

Kompostun yaygýnlaþmasý, ya da en azýndan bir giriþim olarak komposta ilginin artmasý harika bir þey. Kompost sadece gezegenimizin iyiliði için edindiðimiz çevreci bir alýþkanlýk deðil, ayný zamanda ürünlerimizi saðlýklý bir þekilde yetiþtirmek için önemli bir uygulama. Ve tabii doðaya yaptýðýmýz (tabii kendimiz için de) mükemmel bir jest.

Hiç þüphesiz baþarýlý kompost uygulamalarý kadar, baþarýsýz kompost giriþimleri de mevcut. Çoðumuz kompostu, tüm mutfak atýklarýný bir kutuya atýp çürümeye terk etmek kadar basit bir yöntem olarak düþünüyoruz. Doðrusu bu sadece mutfaðýnýzý sineklerin istila etmesine ya da kötü kokulara yol açar. Evet kompost kolay bir uygulama, ama tüm çöpü bir kutuya týkmaktan çok daha fazlasý gerekiyor.

O zaman hem acemi kompostçular için, hem de bu konuda deneyimli olanlar için birkaç ipucu verelim.

1-Bol miktarda karbon malzemesi kullanýn

Ýyi bir kompostta, azottan çok karbon malzemesi bulunur. Kararmýþ, kurumuþ ot ve yapraklar, kâðýt, karton ve talaþ materyaller karbon elementlerken;  baklagiller, idrar, mutfak atýklarý ve yeþil olan yaprak, ot azot materyaller kategorisine girer. Genelde iyi bir kompost karýþým için azotun karbona oraný 1/3 olmalýdýr. Azotun fazla olduðu kompostlar sinekleri ve kemirgenleri çeker ve etrafa koku yayarken, karbon bu kokuyu emer ve kompostu tamamlar.

2-Karbon malzemeyi parçalayýn

Komposta dahil ettiðimiz karbon malzemeler, yani kaðýt vb. þayet büyük parçalar þeklinde olursa hem kompost oluþumu çok uzun sürer hem de yýðýn halinde olduklarý için oksijen akýþýný engellerler. Bu yüzden iyi bir kompostçu bu karbon materyalleri iyice küçük parçalara ayýrýp o þekilde komposta dahil eder. Bu þekilde daha fazla oksijen cebi oluþur ve kompostu düzenleyen mikroorganizmalarýn iþleri kolaylaþýr.

3-Bol miktarda su kullanýn

Ýyi bir kompost bol miktarda su ister. Çünkü içine dahil ettiðimiz karbon materyaller oldukça kurudur ve onlarý kompost edebilmek için neme ihtiyaç vardýr. Þayet karýþýmýnýz kuru görünüyorsa, mutlaka su ilave etmelisiniz. Kuru olup olmadýðýný anlamanýn en iyi yolu, elinize bir miktar karýþým alýp sýkmanýz, iyi bir karýþým sýkýldýðýnda mutlaka birkaç damla su akacaktýr. Þayet akmýyorsa karýþýmýnýz kuru demektir.

4-Mikroorganizmalar fark yaratýr

Kompostu oluþturan mikroorganizmalardýr ve iyi bir kompost için mikroorganizmalarýn iyi çalýþabilmesi gerekir. Kompost karýþýmý bir süre sonra kendi mikroorganizmalarýný üretir ama süreci hýzlandýrmak için bir önceki kompostunuzdan bir parçayý, yeni komposta ekleyebilirsiniz.

5-Gýda atýklarý için solucanlarý kullanýn

Gerçekte çoðumuz kompostu sadece mutfak atýklarýndan yapýyoruz ve içerisindeki karbon miktarý çok az oluyor. Evimizde karbon atýklar pek olmuyor ya da onlarý kompost için bir kenarda saklamýyoruz. Þayet kompostunuz çoðunlukla gýda atýklarýndan oluþuyorsa, karbon miktarý azsa, bunu telafi etmenin yolu solucanlardýr. Solucanlar, gayet mutlu bir þekilde gýda atýklarýndaki azotu tüketip yerine daha verimli olan gübrelerini býrakacaklardýr.

6- Tüm atýklarý tek seferde koyun

Komposta yeni baþlayanlar, kompost için oluþturduklarý kutuya atýklarýný, mutfaklarýndan çöp çýktýkça býrakýrlar. Böylece kompost alaný yavaþ yavaþ dolar. Oysa bu iyi bir yöntem deðildir, kompostu hýzlandýrmak için tüm kompost malzemesini kutuyu ayný zamanda koymak gerekir. Çünkü kompostun oluþabilmesi için yeterli ýsýyý oluþturacak büyüklükte malzeme hacmi gerekmektedir.

7-Çevirmek için kaslarýnýzý kullanýn

Birçoðumuzun isteði kompostun en kýsa sürede oluþmasý elbette. Ama bunun için istifi çevirmemiz gerekiyor. En hýzlý kompost yöntemi olan Berkley Metodu’nda istiflerin birkaç günde bir çevirilmesi gerekir. Bunun  sebebi oksijen. Ýstiflerin çevirilmesi oksijen miktarýný artýrýr ve kompostun oluþma süreci hýzlanýr.

Jonathon Engels

Kaynak: One Green Planet

Çeviren: Turgay Özçelik