-- GÜNCEL PROJELER:
-- GEÇMİŞ PROJELER:


Victor Ananias
101 Soruda Organik Ürün Rehberi




Solucan kompostu (Vermicompost) nasýl hazýrlanýr?
Kategoriler: Gýda ve Tarým, Yaþam ve Kültür, Bireysel Geliþim, Eðitim, Yöntemler, Ben ne yapabilirim, Geri Kazaným, Doða, Biyolojik Çeþitlilik, Doða Koruma
Tarih: 21-Temmuz-2016
Yazdýr | Arkadaþýna Gönder | Yorum Ekle


Solucan kompostu yapmak, normal kompost yapmaktan ziyade çiftlik hayvancýlýðý yapmaya benzer. Çünkü organik maddenin parçalanma iþlemini solucanlarýn sindirim sistemi saðlar. Parçalama, öðütme, çevirme ve havalandýrma iþlemini solucanlar yapar. Organik maddenin ýsýndýðý bir termofilik süreç gerçekleþmez, fakat ortaya çýkan kompost, doðru hazýrlanmýþ bir sýcak kompost gibi zengin, toksinlerden arýnmýþ ve besleyici özelliklere sahiptir.

Kompost yapmak için kullanýlan solucanlar, toprakta sýkça karþýlaþtýðýmýz toprak solucanlarý deðildir. Kýrmýzý kompost solucanlarý, özellikle organik madde öðütmekte çok baþarýlý ve hýzlýdýrlar. En sýk kullanýlan türler, Eisenia foetida ve Lumbricus rubellus’tur. Bunlarý satýn almak mümkün olsa da, hayvancýlýk yapýlan bir çiftliðin gübre yýðýnýnda, bolca organik madde içeren çöplüklerde veya organik maddece zengin topraklarda bolca bulunurlar. Solucanlar, yalnýzca kompost üretmekle kalmaz, yüksek protein içerikleri nedeniyle tavuk ve balýk yemi olarak da kullanýlýr. Solucan çiftlikleri, küçük bir apartman dairesinde yapýlabilecek kadar küçük veya yerleþim merkezlerinin organik atýklarýný dönüþtürecek kadar büyük olabilir.

Solucan kompostu, aslýnda solucanlarýn idrar ve dýþkýsýdýr. Bu nedenle katý ve sývý olarak iki ayrý ürün verirler ve ikisi de oldukça yoðun ve zengin birer gübredir. Bitki geliþimini güçlendiren hormon ve enzimler içerir. Dýþkýsýnýn topaklanma saðlayan yapýsý nedeniyle toprakta su tutma ve havalandýrmayý da kolaylaþtýran iyi bir toprak düzenleyicisidir.

Solucan beslemek, evcil hayvan beslemek gibi özen ister. Solucanlarý güneþten, sýcaktan ve soðuktan korumak, devamlý beslemek, yaþadýklarý ortamýn fazla nemli veya kuru olmamasýna dikkat etmek ve yanlýþ gýdalarla beslememek gerekir. Yaþadýklarý ortam fazla asidik veya alkali olmamalý ve hava almalýdýr (oksijensiz kalmamalýdýr). Solucanlar ýþýðý ve güneþi sevmezler, topraktan veya kutularýndan çýkarlarsa ölürler. Çok nadir olarak su baskýný ve hardal gazý baskýsý altýnda yüzeye çýkarlar.

Kompost solucanlarý 5-26 derece arasýnda yaþayabilse de, en hýzlý üreme ve sindirme, 12-25 derece arasýnda gerçekleþir.

Solucanlar ne yer?

Her canlý gibi solucanlarýn da dengeli beslenmesi gerekir. Otoburlardýr. Mutfak atýklarý onlar için oldukça uygundur. Sebze, meyve artýklarýna, özellikle de muz kabuðu, yumurta kabuðu ve çay/kahve posasýna bayýlýrlar. Kaðýt ve karton gibi selülozik maddeleri de tüketirler. Soðan, sarýmsak, narenciye gibi fazla asidik gýdalar eðer çokça verilirse zararlý olabilir. Et, süt ve kemik gibi hayvansal ürünleri öðütemezler, kaldý ki et sineklenmeye neden olabilir. Kavun karpuz gibi fazla sulu meyveler, yað, çam iðneleri, parlak baskýlý kaðýt ve her türlü kimyasal maddeden uzak tutulmalarý gerekir. Eðer yiyebileceklerinden fazla ve fazla sulu mutfak atýðý verilirse, bunlar ortamdaki nem nedeniyle oluþan anaerob koþullar yüzünden çürümeye baþlar, solucanlara zararlý amonyak bileþikleri ortaya çýkar ve solucanlarýn yaþam alaný daralýr. Solucanlar, uygun koþullar altýnda, bir gün içinde kendi aðýrlýklarý kadar besin tüketebilir. Ortalamalara göre, yaklaþýk yarým kg organik maddeyi bir günde dönüþtürmek için bir kilogram (yani yaklaþýk 2 bin adet) solucan gerekir.

DÝKKAT: Solucanlara vereceðiniz artýklarý ne kadar parçalar ve küçültürseniz, bunlarý sindirmeleri o kadar kolay ve hýzlý olur.

Evde solucan sistemi nasýl kurulur?

Ýsterseniz piyasada satýlan solucan kutularýndan satýn alabilir veya kendi kutunuzu yapabilirsiniz. Solucanlarý besleyeceðiniz kutu ne kadar büyükse, sayýlarý o kadar artar. Sayýlarýnýn artmasýna izin verecek kadar büyük bir kap ve yeterli besin yoksa fazla üremezler. 0,5 m2 alanda, yaklaþýk 0,5 kg solucan yaþayabilir. Kullanacaðýnýz kutu 60 cm’den derin olmamalýdýr, çünkü solucanlar bundan daha derine inmez. Hazýrlayacaðýnýz kutunun tabanýna delikler açar ve içeride biriken sývýnýn altta duran baþka bir hazneye dökülmesini saðlarsanýz, solucanlarýnýz mutlu olur, böylece üretkenlikleri artar. Alt katmanlarda fazla sývý birikirse ortam fazla nemli ve havasýz kalabilir. Kutudan süzdüðünüz suyu sývý gübre olarak kullanabilirsiniz. Evde mutfak atýklarýný dönüþtürmek için yaklaþýk 20-25 lt hacminde plastik bir kutu yeterli olur. Tahta kutular hava aldýðý ve fazla nemi emdiði için tercih edilir. Üzerinde ve içinde kimyasal ürünler kullanýlmýþ kutularý kullanmamak gerekir.

Solucanlarýnýzý edindiðiniz zaman, hazýrladýðýnýz kutunun dibine yýrtýk kaðýt ve kartonlardan kalýnca bir katman serin ve bunu sünger kývamýna gelinceye kadar ýslatýn. Artýk solucanlarýnýzýn yataðý hazýr. Solucan çiftliðinizin hacmini, altý delikli kutularý üst üste ekleyerek geniþletebilirsiniz. En alttaki kovada biriken suyu almak için ufak bir musluk takmanýz iþinizi kolaylaþtýrýr. En üstteki kovanýn üzerini kapatmanýz, içeri baþka hayvanlarýn ve güneþ ýþýðýnýn girmesini engeller. Ayrýca kutuyu yerden yüksekte tutmanýz gerekir. Solucanlar kutunun alt katmanlarýnda yaþar, üst katmanlara beslenmek için çýkarlar. Solucanlarýnýzý beslerken 5 cm’den kalýn bir atýk katmaný oluþturmayýn. Besledikten sonra yukarýya çýktýklarýný görmezseniz bir süre beslemeye ara verin. Kutunun nemini sürekli kontrol edin ve sýcak havalarda kapaðý bir süre açýp havalandýrýn, gerekirse hafif su püskürterek ortamý hafifçe nemlendirin. Kutuya eklediðiniz organik atýklarýn üzerini, en alt katmana yaptýðýnýz gibi nemli bir gazete kaðýdý/karton katmanýyla örtebilirsiniz.

Kutunuzdaki kompostu farklý yollarla hasat edebilirsiniz. Eðer kutudaki her þeyi bir kenara iter ve yan tarafýna taze besin eklerseniz, bir süre sonra neredeyse tüm solucanlar taze besin olan tarafa toplanýr ve siz de diðer tarafta kalan kompostu alabilirsiniz. Veya, kutuda henüz tüketilmemiþ büyük artýklarý ayýkladýktan sonra bir miktar kompostu alýp bir tezgâhýn üzerine yavaþça yayýn. Bir süre sonra solucanlar bir tarafta, kompost diðer tarafta kalýr.

Solucan kompostu nasýl kullanýlýr?

Hazýr solucan kompostunu, meyve, sebze, çiçek, çim, fide, fidan, toprak veya saksý fark etmeksizin her amaçla kullanabilirsiniz. Filizlendirme için yaptýðýnýz toprak hazýrlýðýnýn 1/3’ü kadar solucan kompostu kullanabilirsiniz. Yeni sebze dikimi ve þaþýrtmalarda, her fidenin dibine bir avuç kadar kompost eklemeniz yeterli olacaktýr. Aðaçlarda ise aðacýn büyüklüðüne göre 1-5 kg kadar kullanýlabilir. Sývý gübreyi, 1:10 oranýnda sulandýrarak, sulama sýrasýnda veya yapraklara doðrudan püskürterek kullanabilirsiniz.

Haber No: 7925