-- GÜNCEL PROJELER:
-- GEÇMİŞ PROJELER:


Victor Ananias
101 Soruda Organik Ürün Rehberi




Solucan kompostu (Vermicompost) nasıl hazırlanır?
Kategoriler: Gıda ve Tarım, Yaşam ve Kültür, Bireysel Gelişim, Eğitim, Yöntemler, Ben ne yapabilirim, Geri Kazanım, Doğa, Biyolojik Çeşitlilik, Doğa Koruma
Tarih: 21-Temmuz-2016
Yazdır | Arkadaşına Gönder | Yorum Ekle


Solucan kompostu yapmak, normal kompost yapmaktan ziyade çiftlik hayvancılığı yapmaya benzer. Çünkü organik maddenin parçalanma işlemini solucanların sindirim sistemi sağlar. Parçalama, öğütme, çevirme ve havalandırma işlemini solucanlar yapar. Organik maddenin ısındığı bir termofilik süreç gerçekleşmez, fakat ortaya çıkan kompost, doğru hazırlanmış bir sıcak kompost gibi zengin, toksinlerden arınmış ve besleyici özelliklere sahiptir.

Kompost yapmak için kullanılan solucanlar, toprakta sıkça karşılaştığımız toprak solucanları değildir. Kırmızı kompost solucanları, özellikle organik madde öğütmekte çok başarılı ve hızlıdırlar. En sık kullanılan türler, Eisenia foetida ve Lumbricus rubellus’tur. Bunları satın almak mümkün olsa da, hayvancılık yapılan bir çiftliğin gübre yığınında, bolca organik madde içeren çöplüklerde veya organik maddece zengin topraklarda bolca bulunurlar. Solucanlar, yalnızca kompost üretmekle kalmaz, yüksek protein içerikleri nedeniyle tavuk ve balık yemi olarak da kullanılır. Solucan çiftlikleri, küçük bir apartman dairesinde yapılabilecek kadar küçük veya yerleşim merkezlerinin organik atıklarını dönüştürecek kadar büyük olabilir.

Solucan kompostu, aslında solucanların idrar ve dışkısıdır. Bu nedenle katı ve sıvı olarak iki ayrı ürün verirler ve ikisi de oldukça yoğun ve zengin birer gübredir. Bitki gelişimini güçlendiren hormon ve enzimler içerir. Dışkısının topaklanma sağlayan yapısı nedeniyle toprakta su tutma ve havalandırmayı da kolaylaştıran iyi bir toprak düzenleyicisidir.

Solucan beslemek, evcil hayvan beslemek gibi özen ister. Solucanları güneşten, sıcaktan ve soğuktan korumak, devamlı beslemek, yaşadıkları ortamın fazla nemli veya kuru olmamasına dikkat etmek ve yanlış gıdalarla beslememek gerekir. Yaşadıkları ortam fazla asidik veya alkali olmamalı ve hava almalıdır (oksijensiz kalmamalıdır). Solucanlar ışığı ve güneşi sevmezler, topraktan veya kutularından çıkarlarsa ölürler. Çok nadir olarak su baskını ve hardal gazı baskısı altında yüzeye çıkarlar.

Kompost solucanları 5-26 derece arasında yaşayabilse de, en hızlı üreme ve sindirme, 12-25 derece arasında gerçekleşir.

Solucanlar ne yer?

Her canlı gibi solucanların da dengeli beslenmesi gerekir. Otoburlardır. Mutfak atıkları onlar için oldukça uygundur. Sebze, meyve artıklarına, özellikle de muz kabuğu, yumurta kabuğu ve çay/kahve posasına bayılırlar. Kağıt ve karton gibi selülozik maddeleri de tüketirler. Soğan, sarımsak, narenciye gibi fazla asidik gıdalar eğer çokça verilirse zararlı olabilir. Et, süt ve kemik gibi hayvansal ürünleri öğütemezler, kaldı ki et sineklenmeye neden olabilir. Kavun karpuz gibi fazla sulu meyveler, yağ, çam iğneleri, parlak baskılı kağıt ve her türlü kimyasal maddeden uzak tutulmaları gerekir. Eğer yiyebileceklerinden fazla ve fazla sulu mutfak atığı verilirse, bunlar ortamdaki nem nedeniyle oluşan anaerob koşullar yüzünden çürümeye başlar, solucanlara zararlı amonyak bileşikleri ortaya çıkar ve solucanların yaşam alanı daralır. Solucanlar, uygun koşullar altında, bir gün içinde kendi ağırlıkları kadar besin tüketebilir. Ortalamalara göre, yaklaşık yarım kg organik maddeyi bir günde dönüştürmek için bir kilogram (yani yaklaşık 2 bin adet) solucan gerekir.

DİKKAT: Solucanlara vereceğiniz artıkları ne kadar parçalar ve küçültürseniz, bunları sindirmeleri o kadar kolay ve hızlı olur.

Evde solucan sistemi nasıl kurulur?

İsterseniz piyasada satılan solucan kutularından satın alabilir veya kendi kutunuzu yapabilirsiniz. Solucanları besleyeceğiniz kutu ne kadar büyükse, sayıları o kadar artar. Sayılarının artmasına izin verecek kadar büyük bir kap ve yeterli besin yoksa fazla üremezler. 0,5 m2 alanda, yaklaşık 0,5 kg solucan yaşayabilir. Kullanacağınız kutu 60 cm’den derin olmamalıdır, çünkü solucanlar bundan daha derine inmez. Hazırlayacağınız kutunun tabanına delikler açar ve içeride biriken sıvının altta duran başka bir hazneye dökülmesini sağlarsanız, solucanlarınız mutlu olur, böylece üretkenlikleri artar. Alt katmanlarda fazla sıvı birikirse ortam fazla nemli ve havasız kalabilir. Kutudan süzdüğünüz suyu sıvı gübre olarak kullanabilirsiniz. Evde mutfak atıklarını dönüştürmek için yaklaşık 20-25 lt hacminde plastik bir kutu yeterli olur. Tahta kutular hava aldığı ve fazla nemi emdiği için tercih edilir. Üzerinde ve içinde kimyasal ürünler kullanılmış kutuları kullanmamak gerekir.

Solucanlarınızı edindiğiniz zaman, hazırladığınız kutunun dibine yırtık kağıt ve kartonlardan kalınca bir katman serin ve bunu sünger kıvamına gelinceye kadar ıslatın. Artık solucanlarınızın yatağı hazır. Solucan çiftliğinizin hacmini, altı delikli kutuları üst üste ekleyerek genişletebilirsiniz. En alttaki kovada biriken suyu almak için ufak bir musluk takmanız işinizi kolaylaştırır. En üstteki kovanın üzerini kapatmanız, içeri başka hayvanların ve güneş ışığının girmesini engeller. Ayrıca kutuyu yerden yüksekte tutmanız gerekir. Solucanlar kutunun alt katmanlarında yaşar, üst katmanlara beslenmek için çıkarlar. Solucanlarınızı beslerken 5 cm’den kalın bir atık katmanı oluşturmayın. Besledikten sonra yukarıya çıktıklarını görmezseniz bir süre beslemeye ara verin. Kutunun nemini sürekli kontrol edin ve sıcak havalarda kapağı bir süre açıp havalandırın, gerekirse hafif su püskürterek ortamı hafifçe nemlendirin. Kutuya eklediğiniz organik atıkların üzerini, en alt katmana yaptığınız gibi nemli bir gazete kağıdı/karton katmanıyla örtebilirsiniz.

Kutunuzdaki kompostu farklı yollarla hasat edebilirsiniz. Eğer kutudaki her şeyi bir kenara iter ve yan tarafına taze besin eklerseniz, bir süre sonra neredeyse tüm solucanlar taze besin olan tarafa toplanır ve siz de diğer tarafta kalan kompostu alabilirsiniz. Veya, kutuda henüz tüketilmemiş büyük artıkları ayıkladıktan sonra bir miktar kompostu alıp bir tezgâhın üzerine yavaşça yayın. Bir süre sonra solucanlar bir tarafta, kompost diğer tarafta kalır.

Solucan kompostu nasıl kullanılır?

Hazır solucan kompostunu, meyve, sebze, çiçek, çim, fide, fidan, toprak veya saksı fark etmeksizin her amaçla kullanabilirsiniz. Filizlendirme için yaptığınız toprak hazırlığının 1/3’ü kadar solucan kompostu kullanabilirsiniz. Yeni sebze dikimi ve şaşırtmalarda, her fidenin dibine bir avuç kadar kompost eklemeniz yeterli olacaktır. Ağaçlarda ise ağacın büyüklüğüne göre 1-5 kg kadar kullanılabilir. Sıvı gübreyi, 1:10 oranında sulandırarak, sulama sırasında veya yapraklara doğrudan püskürterek kullanabilirsiniz.

Haber No: 7925